Modelo de desenvolvimento neoextrativista latino-americano : um olhar biofísico para o comércio exterior das regiões brasileiras (1997-2019)
Oliveira Marcondes, Leandro
Caixeta Andrade, Daniel

Títol variant: Modelo de desarrollo neoextractivista latinoamericano : una mirada biofísica al comercio exterior de las regiones brasileñas (1997-2019)
Data: 2022
Resum: O presente estudo tem como objetivo traçar o perfil sociometabólico da balança comercial das regiões brasileiras entre os anos de 1997 e 2019 e analisá-lo no contexto neoextrativista latino-americano, enfatizando a natureza dos impactos socioambientais desse processo de desenvolvimento. Utiliza-se o ferramental metodológico do sociometabolismo: a análise dos fluxos de matéria e energia (Material and Energy Flow Analysis - MEFA). Os resultados sugerem que o Brasil intensifica sua condição de primárioexportador líquido em termos biofísicos no período analisado. Quatro das cinco regiões brasileiras são deficitárias do ponto de vista do comércio biofísico e aprofundaram significativamente este déficit no período analisado. A única região que se apresentou inicialmente como superavitária foi o Nordeste, mantendo este padrão no fim do período. As regiões brasileiras mostraram-se significantes exportadoras de minérios metálicos e produtos de biomassa, além de importar uma quantidade expressiva de combustíveis fósseis e minerais não metálicos, o que representa uma preocupação para o meio ambiente em termos dos impactos gerados por essas atividades. Os elevados déficits na balança comercial biofísica das regiões brasileiras (exceto o Nordeste) reforçam o problema da sustentabilidade ecológica no longo prazo destas atividades, uma vez que muitas delas dependem de recursos naturais não renováveis.
Resum: El presente estudio tiene como objetivo rastrear el perfil sociometabólico de la balanza comercial de las regiones brasileñas entre los años 1997 y 2019 y analizarlo en el contexto neoextractivista latinoamericano, enfatizando la naturaleza de los impactos socioambientales de este proceso de desarrollo. Se utiliza la herramienta metodológica del sociometabolismo: el análisis de flujos de materia y energía (Material and Energy Flow Analysis - MEFA). Los resultados sugieren que Brasil intensifica su condición de exportador neto primario en términos biofísicos en el período analizado. Cuatro de las cinco regiones brasileñas son deficientes desde el punto de vista del comercio biofísico y han profundizado significativamente ese déficit en el período analizado. La única región que inicialmente presentó superávit fue el Nordeste, manteniendo ese patrón al final del período. Las regiones brasileñas son importantes exportadoras de minerales metálicos y productos de biomasa, además de importar una cantidad significativa de combustibles fósiles y minerales no metálicos, lo que representa una preocupación para el medio ambiente en cuanto a los impactos generados por estas actividades. Los altos déficits en la balanza comercial biofísica de las regiones brasileñas (excepto el Nordeste) refuerzan el problema de la sostenibilidad ecológica a largo plazo de estas actividades, ya que muchas de ellas dependen de recursos naturales no renovables.
Resum: The present study aims to trace the sociometabolic profile of the trade balance of the Brazilian regions between the years 1997 and 2019 and analyze it in the Latin American neoextractive context, emphasizing the nature of the socioenvironmental impacts of this development process. The methodological tool of sociometabolism is used: the analysis of material and energy flows (Material and Energy Flow Analysis - MEFA). The results suggest that Brazil intensifies its condition of primary net exporter in biophysical terms in the analyzed period. Four of the five Brazilian regions are deficient from the point of view of biophysical trade and have significantly deepened this deficit in the analyzed period. The only region that initially presented a surplus was the Northeast, maintaining this pattern at the end of the period. Brazilian regions are significant exporters of metallic ores and biomass products, in addition to importing a significant amount of fossil fuels and non-metallic minerals, which represents a concern for the environment in terms of the impacts generated by these activities. The high deficits in the biophysical trade balance of Brazilian regions (except the Northeast) reinforce the problem of long-term ecological sustainability of these activities, since many of them depend on non-renewable natural resources.
Drets: Tots els drets reservats.
Llengua: Portuguès
Document: Article ; recerca ; Versió publicada
Matèria: Sociometabolismo ; Neoextrativismo ; Comércio exterior brasileiro ; Sustentabilidade ; Balança comercial biofísica ; Neoextractivismo ; Comercio exterior brasileño ; Sostenibilidad ; Balanza comercial biofísica ; Neoextractivism ; Brazilian foreign trade ; Sustainability ; Biophysical trade balance ; Sociometabolism
Publicat a: Revibec : revista de la Red Iberoamericana de Economia Ecológica, Vol. 35 Núm. 1 (2022) , p. 123-144 (Articles) , ISSN 2385-4650

Adreça alternativa: https://raco.cat/index.php/Revibec/article/view/418642


22 p, 258.3 KB

El registre apareix a les col·leccions:
Articles > Articles publicats > Revibec
Articles > Articles de recerca

 Registre creat el 2023-07-26, darrera modificació el 2023-07-29



   Favorit i Compartir